ರಾಮ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಮಾ ಮತ್ತು ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್
ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ
ಡಾ. ನಟರಾಜ ಕೆ. ಪಿ
ರಾಮ ಎಂಬ ಪ್ರತಿಮಾ ಮತ್ತು ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್
ಕುವೆಂಪು ಅವರ ಕಿರಿಯ ಒಡನಾಡಿಯಾಗಿದ್ದು , ಅವರ ಸಂದರ್ಶನವನ್ನೂ ಮಾಡಿರುವ , ತಮ್ಮ ' ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಗಾಮಿತನ ' ಪುಸ್ತಕಕ್ಕೆ ಕುವೆಂಪು ಅವರಿಂದ ಪ್ರಶಂಸೆಯನ್ನೂ ಪಡೆದಿರುವ , ಹಲವು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಇಂಗ್ಳಿಷ್ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರೂ ಆಗಿ ನಿವೃತ್ತರಾಗಿರುವ ಪ್ರೊ ಕೆ ಎಸ್ ಭಗವಾನ್ ಅವರಿಗೆ ಆಧುನಿಕ ನವೋದಯದ ಮುಂಗೋಳಿ ಎಂದೇ ಹೆಸರಾಗಿರುವ ಕವಿ ಮುದ್ದಣ ಕಳೆದ ಶತಮಾನದ ಮುಂಜಾವದಲ್ಲಿಯೇ
'' ನಾಡಿನೋಳ್ ಎನಿತೊ ರಾಮಾಯಣಂಗಳೊಳವು " ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದೂ , ನಮ್ಮ ಕಾಲದ ವಿದ್ವಾಂಸ ರಾಗಿದ್ದ ಪ್ರೊ ಎ ಕೆ ರಾಮಾನುಜನ್ ಅವರು "Three hundred Ramayanas" ಎಂಬ ಅಧ್ಯಯನಪೂರ್ಣ ಬರೆಹ ಮಾಡಿದ್ದೂ ಮನಸ್ಸಿಗಿಳಿದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಕಾಣುತ್ತದೆ....
ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಅವರು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ ದ ಪಠ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ರಾಮನಲ್ಲೇ ಹೂತುಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ವಿನಹ ಅವರು , ನಾಗಚಂದ್ರನ ಪಂಪ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗುವ ತೀರ್ಥಂಕರತ್ವ ಪ್ರಾಪ್ತವಾಗುವ ಮುನ್ನಿನ ಭವದಲ್ಲಿರುವ ಅಹಿಂಸಾ ಬದ್ದ ರಾಮನನ್ನಾಗಲಿ ಅಥವಾ " ಶ್ರೀ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂ '" ನ ಕುವೆಂಪು ಕಲ್ಪಿತ ರಾಮನನ್ನಾಗಲಿ ಮುಖಾಮುಖಿಯಾಗೇ ಇಲ್ಲ..
ಇದು ,ಬಲಪಂಥೀಯರಷ್ಟೇ ಸ್ಥಗಿತ ಮನಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಈ ಮನಸ್ಥಿತಿಯಿಂದ ಹುಟ್ಟುವ ಮಾತುಗಳು ಅನಗತ್ಯವಾಗಿ ಸಮಾಜವನ್ನು ಕೆರಳಿಸುತ್ತವೆ.. ಈ ಪ್ರಚೋದನಾತ್ಮಕ ಮಾತುಗಳು ಸ್ವಯಂ ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ರವರಿಗೂ ಶ್ರೇಯ ತರುವುದಿಲ್ಲ. ಬಲಪಂಥೀಯರೂ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಬರೆದ ರಾಮಾಯಣದ ರಾಮನಲ್ಲಿ ಹೂತುಹೋಗಿದ್ದರೆ , ಭಗವಾನ್ ರವರೂ ಆತನಲ್ಲೇ ಹೂತುಹೋಗಿದ್ದಾರೆ . ಬಲಪಂಥೀಯರಿಗೆ ರಾಮ ಪೂಜನೀಯನಾಗಿ ಕಂಡರೆ , ಭಗವಾನ್ ಅವರು ಅವನ ಹುಳುಕುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕಿ ತೋರುತ್ತಾರೆ
"ಜನರಲ್ಲಿ ವೈಚಾರಿಕತೆಯನ್ನು ತುಂಬುತ್ತಿದ್ದೇನೆ '' ಎಂಬ ಅವರ ಕಾಳಜಿ ನಮ್ಮಂತಹ ಕೆಲವರಿಗಾದರೂ ಗೊತ್ತು ಆದರೆ ಗಾಂಧೀಜಿ ಅಂಬೇಡ್ಕರ್ ಲೋಹಿಯಾ , ಪೆರಿಯಾರ್ , ಕುವೆಂಪು ಲಂಕೇಶ್ , ತೇಜಸ್ವಿ . ಮುಂತಾದವರು ಕಟ್ಟಲು ಹೆಣಗಿದ ವೈಚಾರಿಕ ಯುಗ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಮುಂದೆಯೇ ಕರಗಿಹೋಗಿ , ಆರೆಸ್ಸೆಸ್ ಮತ್ತು ಇಸ್ಲಾಂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮೂಲಭೂತವಾದಗಳು ಕೈಕೈ ಜೋಡಿಸಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕೋಮುವಾದವು ದೇಶದ ತಲೆಹಿಡಿದಿರುವುದನ್ನು ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಅವರು ಅರಿಯದೆ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರ ಮಾತುಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕಾಳಜಿ ದೊಡ್ಡದಾದರೂ , ಜನ ಮಾನಸದ ಪೂಜ್ಯ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಭಗ್ನ ಗೊಳಿಸುತ್ತಿರುವ ಅಂದಾಜು ಇಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಜನ ಸಮಷ್ಟಿಯ ಮೇಲೆ ಈ ಮಾತುಗಳು ಉಂಟು ಮಾಡುವ ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಅಂದಾಜು ಮಾಡದ ಹೊಣೆಯರಿಯದ ವಿದ್ಯಮಾನವಾಗಿ ರುವುದೂ ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.
ಇನ್ನು , ಭಗವಾನ್ ಅವರ ಮಾತುಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ , ಈ ವಿಚಾರಗಳು , ಕರ್ನಾಟಕದ ಬುದ್ದಿಜೀವಿಗಳ , ಬರೆಹಗಾರರ , ಸಾಹಿತಿಗಳ ಪ್ರಾತಿನಿಧಿಕ ವಿಚಾರಗಳೂ ಆಗಿವೆ ಎಂದು ಅಪಪ್ರಚಾರ , ಅಪವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡುವ ಬಲಪಂಥೀಯ ಮಾಧ್ಯಮಗಳ ದೆಸೆಯಿಂದ ವಿಚಾರವಾದಿಗಳು , ಬರೆಹಗಾರರು ಮತ್ತು ಚಿಂತಕರು ನಮ್ಮ ಪುರಾಣ ಕಾವ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿರುವ ಪೂಜ್ಯ ಪ್ರತಿಮೆಗಳ ವಿರೋಧಿಗಳು ಎಂಬ ಕೆಟ್ಟ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಮೂಡಲು ಕಾರಣರಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಇದು ವಿಷಾದಕರವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ದುರದೃಷ್ಟಕರವಾದದ್ದು . ಇದೂ ಸಹ ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಅವರಿಗೆ ಗೊತ್ತಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ.
ರಾಮನ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡಲು ಇವರೇಕೆ ರಾಮಚಂದ್ರ ಚರಿತ ಪುರಾಣದ. ಅಥವಾ ರಾಮಾಯಣ ದರ್ಶನಂನ ಅಹಿಂಸಾ ವ್ರತ ನಿರತನೂ ; ಗಿರಿವನ ಪ್ರಿಯನೂ ; ಹಲವು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ಧ್ಯೇಯವಾದಿಯೂ ಆದ ರಾಮನನ್ನು ಸಂಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳೇಳುತ್ತವೆ
ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಅವರದ್ದು ಕುವೆಂಪು ಅವರು ಗುರುತಿಸುವಂತೆ ಪ್ರತಿಕೃತಿ ದೃಷ್ಟಿ , ಪ್ರತಿಮಾ ದೃಷ್ಟಿ ಅಲ್ಲ . ಇದು ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾದ ದೃಷ್ಟಿ . ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ ವೆಂಬ Single book ನಲ್ಲೆ ಸ್ಥಗಿತವಾಗಿರುವ ಸಂಘ ಪರಿವಾರದಷ್ಟೇ ಇದು ಸಹ ದೋಷಯುಕ್ತ ದೃಷ್ಟಿ .
ದಿಲ್ಲಿ ವಿವಿಯಲ್ಲಿ ಪಠ್ಯವಾಗಿದ್ದ ಪ್ರೊ ಎ ಕೆ ರಾಮಾನುಜನ್ ಅವರ ' ತ್ರೀ ಹಂಡ್ರೆಡ್ ರಾಮಾಯಣಾಸ್ '. ಕೃತಿಯನ್ನು ಸಿಲಬಸ್ ನಿಂದ ಹೊರಹಾಕಿದ್ದು , ವಿವಿಯ ಬಲಪಂಥೀಯ ಹಿಡಿತದ ಆಡಳಿತ ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಅವರಂತೆಯೇ ಏಕೈಕ ರಾಮಾಯಣದಲ್ಲಿ - ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ - ಸಿಲುಕಿಬಿಟ್ಟ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿಯೆ ಇದು ರಾಮನ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವನ್ನು ಸುಧಾರಣೆಯತ್ತ , ಉದ್ದಾರದ ಅವಸ್ಥೆಗಳತ್ತ ಚಲಿಸಲು ಬಿಡದೆ ಸ್ಥಗಿತಗೊಳಿಸಿಬಿಡುತ್ತದೆ.
ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ , ಭಗವಾನ್ ಅವರ ವೈಚಾರಿಕ ಪ್ರತಿರೋಧವು ಬಿಜೆಪಿ ಪರಿವಾರ. ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ ರಾಮ ಕೇಂದ್ರಿತ ರಾಜಕಾರಣದ ವಿರುದ್ದ ಸಿಡಿದೆದ್ದು ರೂಪುಗೊಂಡಿರಬಹುದಾದರೂ , ಅದನ್ನು ಮರೆಮಾಚುವಷ್ಟು ಅದು . ವಾಲ್ಮೀಕಿ ಕೃತಿ ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿ ಸೀಮಿತಗೊಂಡುಬಿಟ್ಟಿದೆ.ಮತ್ತು ತನ್ನ ಮಾತುಗಳ ಪರಿಣಾಮವನ್ನರಿಯದಷ್ಟು ಕುರುಡಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದೆ
ಜನರನ್ನು ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ರಾಮರುಗಳನ್ನು ಏಕ ಪಠ್ಯ ಮತ್ತು ಏಕಾಕಾರಿ ಪಾತ್ರ ದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಸುವ ದುರುದ್ದೇಶದ ಕಾರಣ ಉಂಟಾದ ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿ ಇದಾಗಿದ್ದು . ಈ ಮಿಥ್ಯಾ ದೃಷ್ಟಿಯು ಭಾರತ , ಕಳೆದ ಮೂರು ನಾಲ್ಕು ಸಾವಿರ ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ನೂರಾರು ಸಂಖ್ಯೆಯ ರಾಮಾಯಣಗಳನ್ನು ಬರೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಾಮಾಯಣವೂ ಬಗೆಬಗೆಯ ಲೋಕ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿವೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಿದ್ದವಿಲ್ಲ.
ಕುವೆಂಪು ಅವರು ತಮ್ಮ ರಾಮಾಯಣದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತಾಡುತ್ತ ಹೇಳಿದ '' ನನ್ನ ರಾಮಾಯಣ , ರಾಮಾಯಣೋದ್ಧಾರವೂ ಹೌದು , ರಾಮೋದ್ಧಾರವೂ ಹೌದು '' ಎಂಬ ಮಾತುಗಳನ್ನು ನಾವು ರಾಮ ಮತ್ತು ರಾಮಾಯಣ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಾಗ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
ಪ್ರೊ ಕೆ. ಎಸ್. ಭಗವಾನ್ ಅವರು ಎಲೆಕ್ಷನ್ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂಗಳ ಆರಾಧ್ಯ ದೈವ ರಾಮನ ಬಗ್ಗೆ ಹೀನಾಯವಾಗಿ ಮಾತಾಡಿ , ಹಿಂದೂಗಳ ಓಟು ಬಿಜೆಪಿಯತ್ತ ಹೋಗಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡ್ತಾರೆ.ಶಾಂತಿ ಕಾಲದಲ್ಲಿ , ಬಿಜೆಪಿ ಪರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ರೂಪಿಸುವ ಮಾಡುವ ಕೈಂಕರ್ಯಕ್ಕೆ ಕೈಜೋಡಿಸುತ್ತಾರೆ.
ವಿಚಾರವಾದ ಹಿಂದೆ ಸರಿದು , ( ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಈ ಪಾರ್ಶ್ವ ದೃಷ್ಟಿ ಯನ್ನು ವಿಚಾರವಾದವೆಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ) ಕೋಮುವಾದ ಜನ ಸಾಮಾನ್ಯನ ತಲೆ ಹಿಡಿದು , ಅವನ ಮತಗಳನ್ನು ಲೂಟಿಹೊಡೆಯುತ್ತ ಪರಮಾದಿಕಾರ ಗ್ರಹಣ ಮಾಡಿರುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ , ನಮ್ಮ ವಿಚಾರವಾದಿಗಳಿಗೆ ನಡೆ ನುಡಿ ಹೇಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಪರಿಜ್ಞಾನವೇ ಇಲ್ಲ
ಏನು ಮಾಡುವುದು !
ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಎನ್ನುವುದೀಗ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಿಲ್ಲ., ಪ್ರಗತಿಪರ , ಜಾತ್ಯತೀತ , ಲಿಬರಲ್ ಎಂಬೆಲ್ಲ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಗುರುತುಗೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ಇದೇ ಮಾದರಿಯ ತಿಳುವಳಿಕೆಯನ್ಬು ' ವೈಚಾರಿಕತೆ'. ಎಂಬ ಆತ್ಮ ವಿಶ್ವಾಸದಲ್ಲಿ ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬಿಡಲು ಹೆಣಗುತ್ತಿರುವ ( ಅವರ ಕಾಳಜಿಯ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕತೆಯನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ , ಅದರ ಪರಿಣಾಮವನ್ನರಿಯದ ) ಹಿಂದೂ ಸಮುದಾಯದ. ಬುದ್ದಿಜೀವಿಗಳ ಸಂಕೇತ
ಕಲಾಕೃತಿಯೊಂದನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡು , ಅದನ್ನು ಇತಿಹಾಸದ ದಾಖಲೆಯೋ ಎಂಬಂತೆ , ಅದರಲ್ಲಿನ ಪಾತ್ರಗಳ ದಿನಚರಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸುತ್ತ ಪಾತ್ರಗಳ ಚಾರಿತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ನಡೆನುಡಿ , ಸತ್ಯಾಸತ್ಯತೆ ಹುಡುಕುವವರು , ಹಲವು ದಶಕಗಳ ಕಾಲ ಸಾಹಿತ್ಯ ಬೋಧಿಸುವ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರಾಗಿದ್ದರು ಎಂಬುದು ವಿಷಾದದ ವಿಷಯ . ಇದು ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿಯೊಂದನ್ನು ( ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಕಲಾ ಪ್ರಕಾರದ ಕೃತಿಯನ್ನಾಗಲಿ ) ಓದುವ , ಗ್ರಹಿಸುವ ಮತ್ತು ಬೆಲೆಕಟ್ಟುವ ತಪ್ಪು ಕ್ರಮ.
ತಮ್ಮ ಜೀವಿತಾವಧಿಯಿಡೀ ರಾಮಾಯಣ ( ಅದೂ , ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣವೊಂದನ್ನೇ ) ಮತ್ತು ರಾಮನನ್ನು ಬಟ್ಟೆ ಹಿಂಡಿದಂತೆ ಹಿಂಡುತ್ತಿರುವ ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಅವರಿಗೆ ರಾಮಾಯಣ ಇತಿಹಾಸ ಅಲ್ಲ. Documented history ಅಥವಾ ರಾಮನ Biography ಅಲ್ಲ ಅನ್ನುವ ಅರಿವಿಲ್ಲದೆ ಇರುವುದು ವಿಷಾದಕರ .
ಪ್ರೊ ಭಗವಾನ್ ಅವರು ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿನ ರಾಮನನ್ನು ಹಿಡಿದುಕೊಂಡಿರುವುದು , ಮಾಸ್ತಿಯವರು ಕುವೆಂಪು ಅವರ ' ಶೂದ್ರ ತಪಸ್ವಿ " ನಾಟಕದ ಬಗ್ಗೆ .
" ಹಳೆಯ ಪುರಾಣಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಎಷ್ಟೇ ಬರೆದರೂ ಹಳೆಯ ಗೀರು ಹಾಗೇ ಉಳಿದೇ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ, ಹೊಸ ಕಾಲದ ಸತ್ಯವನ್ನು ಹೇಳಲು ಹೊಸ ಕತೆಯನ್ನೇ ಬರೆಯಬೇಕು . ಯಾರದೋ ತಳಹದಿಯ ಮೇಲೆ ನನ್ನ ಮನೆ ಕಟ್ಟಲು ಹೊರಡುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ " ಎಂಬ ಅಸಹನೆಯ ಟೀಕೆಯ ಮೂಲಕ ಎರಗಿ , ಕಾವ್ಯವನ್ನು (ರಾಮಾಯಣವನ್ನು ) ಇತಿಹಾಸದಂತೆ ನೋಡಿದ ವಿದ್ಯಮಾನ ನೆನಪಾಗುತ್ತದೆ ..